Đó là khẳng định của ông Đinh Thế Phúc - Phó Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương) tại buổi tọa đàm “Cung cấp điện 2016-2020 nguy cơ thiếu điện và giải pháp” công ty sáng 15/11/2016 tại Hà Nội.
Theo ông Đinh Thế Phúc, ngày 18/3/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 428/QĐ-TTg phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch tăng trưởng điện lực tổ quốc giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030. Với quy hoạch này, tới năm 2020, tổng công suất của các nhà xưởng điện phải thích hợp 60.000 MW, tức là trong 5 năm 2016-2020, cần đưa vào thêm 21.650 MW. Đạt ước tính, số tiền đầu tư cho các nhà máy điện trong giai đoạn này là gần 30 tỷ USD. Cộng cùng khoản đầu tư xây dựng các nhà máy điện, dây chuyền lưới điện truyền tải nữa, số tiền cần đầu tư trong giai đoạn này lên đến 40 tỷ USD (tương ứng mỗi năm cần khoảng 8 tỷ USD). Với số tiền này khi làm Quy hoạch điện VII, các chuyên gia tính toán đủ để cung cấp điện trên cả nước.
Cần 8 tỷ USD/năm cho đầu tư chế tạo điện
TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam khẳng định, từng năm cần 6-8 tỷ USD đầu tư chế tạo điện là một con số rất lớn, nếu không kêu gọi được các nhà đầu tư (tư nhân, nước ngoài) thì rất khó khăn. “Nếu giá điện không được cải thiện thì không ai chịu đầu tư cả”. Đáp ứng TS Trần Đình Thiên, khi bàn tới điện thì chỉ nghĩ đến nguồn cung mà chưa nghĩ về phía cầu. Giờ đây, tiêu lắp đặt điện tại Việt Nam vẫn chưa hiệu quả. Thiếu điện còn bởi người dùng điện chứ không chỉ bởi vì người làm ra điện. Có 2 căn do cơ bản cần giải quyết: Thứ nhất là bởi vì tồn ở việc tiêu sử dụng quá nhiều năng lượng. Một nền công nghệ tiêu tốn năng lượng. Thực tại các nhà máy sản xuất xi măng, sắt thép… cho thấy rõ điều đó. Do vậy, giải pháp căn cơ là làm sao để tiêu dùng năng lượng hiệu quả hơn. Tư duy đó phải là cơ bản. Phải giải quyết được bài toán căn cơ nhất đó là vấn đề tăng trưởng GDP/năng lượng. Tốc độ thành phố hóa cũng dẫn tới tiêu thiết kế năng lượng càng ngày càng lớn. Do vậy, cần tái cơ cấu để chuyển đổi mô hình vững mạnh, tụ tập vào đối mới công nghệ. Phù hợp nguồn cung là việc của chiến lược năng luọng nhà nước gắn với TCC kinh tế hiệu quả.
Thứ 2 là đầu tư phải gắn với giá điện “phải có tính tới lợi ích khái quát, bởi vì nếu không giải quyết được thì chính điểm này sẽ hạn chế đầu tư vào điện. Giá thấp thì khó khiến nhà đầu tư tham dự cuộc chơi này”.
Ông Franz Genner – Trưởng nhóm chuyên gia năng lượng, Nhà băng địa cầu (WB) khẳng định, WB đã trợ giúp cho ngành điện Việt Nam nhiều năm. Dự định các năm trước mỗi năm cần khoảng 5-6 tỷ USD vào phát triển điện. Việc huy động từ tư nhân rất khó. Trong quá khứ, nguồn đầu tư chính yếu từ vốn ODA. Giờ đây nguồn vốn này ngày càng hạn chế. Việc cân đối của EVN hiện rất gian khổ (EVN hiện đang gặp các vấn đề về chênh lệch tỷ giá chả hạn). Về biện pháp, quan tọng đối với Việt Nma vẫn là từ phía cầu. “Giảm tiêu thụ năng lượng là biện pháp quan trọng để tránh việc phải đầu tư thêm nhiều nguồn năng lượng mới".
Liên quan đến việc tại sao QHĐ7 lại làm nhiều nhiệt điện than, liệu quy hoạch có vấn đề gì không ? Ông Franz Genner khẳng định: QH điện của Việt Nam không phải là nước kém so cùng các nước cùng trình độ phát triển. Thích hợp dự báo, Việt Nam đã nhìn nhận được nguy cơ thiếu điện dài lâu. Thử thách ở đây là đề nghị điện cần tăng 10%/năm và cần tăng công suất điện, và phải tăng trưởng thêm nguồn nhiệt điện. Thử thách nữa là các nhà xưởng nhiệt điện phải lệ thuộc nguồn than nhập khẩu, một vấn đề nữa là tăng trưởng nguồn điện năng lượng mặt trời, điều này rất thiết yếu để Chính phủ và nhà đầu tư. Nếu không phát triển điện mặt trời thì có tức là cần thêm than. Và điều này lại quay lại vấn đề về giá điện, chi phí giá điện.
Với giá 7,6 cent/KWh hiện nay sẽ rất khó thú vị đầu tư vào giá điện. Ước lượng giá điện 7,6 cent/KWh này chỉ đủ để đáp ứng chi phí vận hành, bảo trì của EVN. Nếu quan tâm đến biểu giá điện đầy đủ, tới năm 2030 phải tăng giá điện thêm 40%. Nếu không làm điều đó thì cần sự hỗ trợ đông đảo từ nhà tài trợ, đơn vị. Nếu không sẽ không đủ tài chính cho đầu tư vào các dự án điện.
Chính sách theo…
Ông Franz Genner – Trưởng nhóm chuyên gia năng lượng, Ngân hàng thế giới (WB) khẳng định, khi so với các nước trong địa điểm và thế giới, giá điện Việt Nam khá là thấp, kể cả so với nước cùng trình độ tăng trưởng trong khu vực. Việt Nam khai thác nguồn lực tốt từ các nguồn nhiệt điện than, thuỷ điện, điện khí… Vĩnh viễn, Việt Nam không đủ nguồn lực để vững mạnh nữa, sẽ lệ thuộc vào than nhập khẩu, năng lượng mới như điện gió mặt trời nên phải dựa vào vào việc phải điều chỉnh giá điện tăng lên.
Đảm bảo ông Franz Genner, việc tăng giá điện sẽ không tương tác nhiều đến người nghèo nếu chúng ta phối hợp việc tính giá điện bậc thang và những trợ giúp từ Chính phủ. Trên thực tế tương tác của việc tăng giá điện không nhiều như chúng ta cảm thấy. Cần thiết nữa là từ vấn đề truyền thông sao cho người dân hiểu. “Nhà máy chúng tôi đã có phân tích về việc tăng giá điện cùng hộ nghèo, vùng sâu và cùng biểu giá bậc thang, sự trợ giúp từ Nhà nước sẽ không phải là vấn đề nếu tăng giá điện. Đối với các hộ nghèo và vùng gian truân thì đã có trợ cấp... Nhà máy chúng tôi cảm thấy lo âu nếu các hộ gia đình phải chi trả trên 10% cho tiền điện, chỉ nên ở mức 4-5% thu nhập là đạt. Với góc nhìn dài hạn thì Việt Nam nên tăng giá điện liên kết với các chế độ...” - ông Franz Genner khuyến nghị.
Cũng đáp ứng chuyên gia WB, cần có chính sashc tốt để lôi cuốn các nhà đầu tư tư nhân, kể cả các nhà đầu tư nước ngoài. “Nếu không quyến rũ đc thì gánh nặng sẽ quay lại với EVN. Điều đó có nghĩa nhà đầu tư tư nhân cần có cam kết dài hạn, và để được vậy thì cần biểu giá điện quyến rũ. Ngoài độ lôi cuốn biểu giá điện, nhà đầu tư cũng cần các thích hợp từ phía Chính phủ. Khi nhà đầu tư đầu tư vào bất kì nguồn năng lượng nào thì cũng đều cần bảo lãnh, đạt từ phía Chính phủ”.
Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam - ông Trần Đình Thiên cho rằng, vẫn là 2 vấn đề cần giải quyết. Giá điện là chủ đề tranh biện gắn với lợi ích xã hội, cùng tư duy chung, gắn cùng lương lậu. Vấn đề lương bổng đang có trục trặc lớn. Thứ 2 cùng giá điện hoàn hảo thì người ta sẽ đầu tư chứ không cần kêu gọi lòng yêu nước, nhân đạo. Cổ phần hoá, thoái vốn cũng là giải pháp. Đất nước có thể bán bớt đi, dùng vốn đó để đầu tư vào dự án khác. Tuy vậy, câu chuyện vận hành, quản trị thế nào là câu chuyện độc lập. Đây là hướng tốt để có thêm vốn cho ngành điện. “Toàn cầu hóa không vô số (vốn), chỉ thiếu chế độ tốt. Vấn đề giá điện là vấn đề của thị trường điều tiết chứ không phải cơ học chuyện tăng hoặc giảm” – ông Trần Đình Thiên khẳng khái.
Cam kết theo điện năm 2017
TS Trần Đình Thiên phân tích, đạt logic chung, miền Nam là nơi có kỹ năng bùng nổ nhất thị trường Hà Nội trong nền kinh tế, hiện vẫn chiếm đến 50% GDP tổ quốc, quyết định đến toàn nền kinh tế. Nền kinh tế cũng chịu liên quan của hội nhập, và tụ tập ở phía Nam như Cảng trung chuyển Thị Vải, sân bay Long Thành.. Sân bay Tân Sơn Nhất Hà Nội hiện quá tải, phải giải vây sang Long Thành. Vùng phía Nam chính là trung tâm hội nhập của kinh tế Việt Nam. Khi bước vào thời đoạn hội nhập cao thì đây là địa điểm lớn mạnh, và việc vững mạnh như thế nào còn lệ thuộc cả vào khả năng cung cấp điện.
Đáp ứng ông Đinh Thế Phúc - Phó Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công thương nghiệp, những năm gần đây, vì các dự án nguồn điện nơi phía Nam chậm tiến độ, nguồn dự phòng thấp nên giải pháp theo điện cho vị trí này vẫn là truyền tải từ miền Bắc và miền Trung vào cung cấp cho miền Nam. QHĐ 7 (điều chỉnh) đã tính tới việc bổ sung thêm nguồn điện cho miền Nam, tụ tập xây dựng các trọng tâm điện lực tại địa điểm miền Nam nhằm cân bằng nội bộ địa điểm. Đường dây truyền tải tiếp nối Bắc - Nam sẽ thực hành nhiệm vụ viện trợ. Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang có kế hoạch triển khai tiếp đường dây 500kV mạch 3 từ nơi Vũng Áng đến Pleiku nhằm phù hợp cung ứng đủ điện cho năm 2017, sẽ không để thiếu điện miền Nam trong thời kì đến.
Ông Đinh Thế Phúc khẳng định, Bộ Công thương đang rà soát lại các chỉ tiêu để đưa ra kế hoạch vận hành nhà máy thích hợp, đảm bảo phân phối điện. Không những thế, tiết kiệm điện vẫn là biện pháp cấp thiết giảm áp lực cung cấp điện cả trong trước mắt cũng dài lâu, giảm sức ép phải đầu tư. Bộ Công thương khuyến cáo các hộ sử dụng điện nên đầu tư công nghệ tiên tiến, thiết kế điện hiệu quả. “Việc dự phòng thấp nên phải đòi hỏi người dân, tổ chức dùng điện tiết kiệm. Để giảm đầu tư vào lưới điện, giảm rủi ro mất thăng bằng cung cầu nhưng mà vẫn đòi hỏi ngành điện đầu tư đủ cho yêu cầu điện” – ông Đinh Thế Phúc cho hoặc.
Về kinh nghiệm tiết kiệm năng lượng, ông Franz (WB) cho rằng, Việt Nam đang trong giai đoạn rất sớm về yêu cầu tiết kiệm năng lượng. Tiết kiệm hiện nay dựa trên cơ sở tự nguyện. Và như vậy các công ty được khuyến khích áp dụng các giải pháp để tạo ra chỉ tiêu nhất Hà Nội định mà thiếu sự bắt buộc để thích hợp được chỉ tiêu đó. Trên trái đất có nhiều biện pháp khuyến khích không giống nhau. Như Trung Quốc, trước hết là khuyến khích sau là bắt buộc tổ chức phải đáp ứng được 1 mục đích nào đó, nếu đảm bảo được thì có chính sách khuyến khích và không đạt thì bị phạt. Đã đến lúc Việt Nam cũng cần phải nâng cơ chế tiết kiệm lên 1 bước mới, cần tăng nhanh giám sát cũng như giải pháp khuyến khích, thậm chí là giải pháp trừng trị nếu không thích hợp các chỉ tiêu về tiết kiệm năng lượng” – ông Franz Genner nếu quan điểm..
Xem tại: tủ điện công nghiệp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét